2020ko abenduan hamabost urte bete dira Lourdes Iriondo kantaria hil zela (Donostia, 1937 - Urnieta, Gipuzkoa, 2005). Bakarlari izarra, Ez Dok Amairuren akuilua eta euskal kantagintzaren erreferentea izan zen 1965etik 1978ra bitartean. Behinola izan zuen itzala itzalpean geratu da, baina.

Selektah Kolektiboak 2000. urtean atera zuen lehen diskoa, eta lan hori jo ohi da euskarazko lehen hip-hop lantzat. Hogei urtez adarkatuz eta egonkortuz joan da estiloa, eta mugimendu horren parte diren bi kidek, Odei Barrosok eta Eneko Axpe 'Maisha MC’-k, hogei diskotan laburbildu dituzte euskarak rapean eman dituen bi hamarkada horiek BERRIArentzat.

Amaia Zubia kantariak jaso du 2021eko Adarra saria, Donostiako Udalak urtero ematen duena Musikaren Europako Egunean —ekainaren 21ean—. Berrogei urtetik gorako ibilbidea egin du kantagintzan, eta bidearen zati handi bat Txomin Artolarekin batera egin du. Harro dago egindakoaz, uste baitu bere kantuak denborarekin ez direla alferrik galdu.

Azkenekoa izango zela iragarri gabe igo ziren azken aldiz oholtzara Fran Urias (Etxarri Aranatz, Nafarroa, 1985), Zuriñe Hidalgo (Gasteiz, 1990) eta Hesian taldeko gainerako kideak. Hamabost urteren, zortzi diskoren eta hamaika kontzerturen ostean, agur esatea erabaki dute.

Sakanan (Nafarroa) sortu zen Hesian. Musika indartsua eta bizia jorratzen du, haize instrumentuz eta neska-mutilen ahotsez hornituriko pop-rock eta punk-rock melodikoaren eremuan. Abestietan, hitz sakon eta konprometituak zabaltzen ditu, borrokalariak, esanahiz beteak eta itxaropentsuak, iluntasunean argia bilatzen dutenak.

'Euskaldunon Egunkaria'-ren itxieran oinarritutako obra bat taularatu du Tanttaka antzerki taldeak: 'Sisiforen paperak'. Harkaitz Canok idatzi du, eta Fernando Bernuesek zuzendu. Kazetaria eta polizia. Elkarrizketa eta galdeketa. Aldi berean ikusiko da erredakzioan nola ari diren eguneroko lanean eta, bitartean, nola dituzten atzetik epailea eta poliziak.

2021ean beteko zukeen mende bat Mixel Labegueriek, «kantugintza berriaren aita» erraten ziotenak. Musikariak iraultza ekarri zuen kantugintzara, bai erabili zituen hitz abertzaleengatik, baina baita melodietara ekarri berrikuntzengatik ere. Medikua, etnografoa eta politikaria ere izan zen.